Bogate złoża węgla kamiennego, umiejscowione pod ziemią to nie jedyne bogactwo wydobywane na powierzchnię za pomocą specjalnie skonstruowanych maszyn.
Złoża węgla kamiennego i metanu
Duża część południowej Polski jest zasobna w węgiel kamienny. Jest to produkt organiczny, powstały z gromadzenia się oraz późniejszego przeobrażenia szczątków roślinnych i zwierzęcych, na przestrzeni milionów lat. Nie są to złoża jednorazowe – w bagnistych środowiskach węgiel tworzy się nadal, ale rezultat będzie widoczny dopiero za następne miliony lat.
Węgiel jak wiadomo to obecnie najbardziej rozpowszechnione paliwo stałe, które jest wykorzystywane w wielu dziedzinach przemysłu, a także w gospodarstwach domowych jako źródło ciepła.
Metan – kopalniany gaz ziemny
W kopalniach, oprócz złóż węgla istnieje bardzo niebezpieczny gaz, bezwonny i niezwykle łatwopalny, a jest nim metan.
Metan jest obecny w każdym złożu, ale nie we wszystkich stężenie jest na tym samym poziomie; są kopalnie w których stężenie metanu przekracza dopuszczalne wartości – takie kopalnie są nazywane kopalniami „metanowymi”. W momencie podwyższonego lub przekraczającego poziomu stężenia gazu, zamyka się wyrobiska i chodniki, dokładnie przewietrza, a po pewnym czasie, gdy stężenie schodzi do dopuszczalnego poziomu – wydobycie węgla jest wznawiane.
Gaz ziemny to cenne paliwo, którego straty można ograniczyć wydobywając go specjalną instalacją, gromadzić w zbiornikach, a w rezultacie wykorzystywać w przemyśle.
W polskich kopalniach metan znajduje się na bardzo niskich pokładach, co stanowi z roku na rok coraz większe niebezpieczeństwo przy wydobyciu węgla, gdyż surowiec ten wydobywany jest z coraz głębszej strefy. Wydobycie gazu z takich kopalń, nieco poprawia bezpieczeństwo pracujących tam górników, jednak w skali kraju jest to znikomy procent.
Obecnie metan wydobywany jest tylko częściowo, reszta wypuszczana jest do atmosfery, ale od lat trwają prace nad poprawą tego stanu rzeczy. Gaz ziemny wydobywany dotychczas wykorzystywany jest w elektrociepłowniach jako źródło ciepła, lecz coraz bliższe jest zakończenie prac nad wykorzystaniem metanu wydobytego z kopalń, do ogrzewania budynków mieszkalnych.
Pozyskiwany metan z kopalń ma duże znaczenie dla ekologii – jego zastosowanie jako źródła energii powoduje mniejszą emisję substancji szkodliwych.
